نگاهی به نمایش «ترور» با بازی ساعد سهیلی، بازیگر مشهدی | تماشاگر خودت را قاضی کن

به گزارش شهرآرانیوز؛ ابراهیم امینی، نویسنده متبحر و باسابقه سینما و کارگردان نوظهور عرصه هنر هفتم، است که همین یک ماه قبل، با فیلم سینمایی «چشم بادومی»، در جشنواره چهل وسوم فیلم فجر حضور موفقی داشت. امینی، با فاصله کمی از جشنواره، نمایش «ترور» را نیز بر روی صحنه داشت. این نمایش که بر اساس نمایش نامه‌ای از فردیناند فون شیراخ، نویسنده چیره دست آلمانی، تولید شده است، درامی دادگاهی را به تصویر می‌کشد که با ارائه یک چالش اخلاقی پیچیده، ذهن مخاطب را به شدت درگیر می‌کند.

«ترور» نمایشی کاملا جدی و پرالتهاب است که تماشاگر را در مرز‌های اخلاق و قانون به تفکری چالش برانگیز و قضاوت درباره یک موقعیت پارادوکسیکال دعوت می‌کند. هر یک از تماشاگران این اثر، در مواجهه با یک موقعیت خاص و بغرنج، میان دو سر طیف قضاوت که توسط دادستان و وکیل مدافع راهبری می‌شوند، مدام در نوسان قرار می‌گیرد و در نهایت، در مقام یکی از اعضای هیئت منصفه، باید درباره سرنوشت متهم تصمیم گیری و رأی صادر کند. 

بازیگران اصلی این نمایش شامل لیندا کیانی، علی باقری، سانیا سالاری، علی محمد حسام فر (تهیه کننده) و مهم‌تر از همه سام کبودوند و ساعد سهیلی هستند. کبودوند و سهیلی، در نقش وکیل بیگلر و دادستان نلسون، وظیفه حفظ انسجام و تعادل در نمایش و همچنین تعامل مستقیم با تماشاگران را بر عهده دارند.

نمایش مشارکتی و نقش فعال مخاطب

یکی از ویژگی‌های برجسته نمایش «ترور» آن است که در دسته تئاتر‌های مشارکتی یا تعاملی قرار می‌گیرد. در این اثر، مخاطبان در مقام اعضای هیئت منصفه شناخته می‌شوند و در پایان نمایش باید رأی خود را درباره محکومیت یا تبرئه متهم (سرگرد کخ با بازی لیندا کیانی) صادر کنند. این ویژگی باعث می‌شود که مخاطب درگیر قصه شده و نه فقط به عنوان بیننده، بلکه به عنوان یکی از ارکان اصلی روایت ایفای نقش کند.

این نمایش پس از حدود ۵۰ دقیقه، یعنی زمانی که صورت مسئله کاملا تبیین و احساسات مخاطبان درگیر شده است، وارد مرحله اصلی می‌شود؛ در این بخش، وکیل مدافع و دادستان مستقیما وارد گفت‌و‌گو با تماشاگران می‌شوند و تلاش می‌کنند آن‌ها را متقاعد کنند که رأیی متناسب با استدلال‌های خود صادر کنند. همین مسئله، نمایش «ترور» را به یکی از متفاوت‌ترین اجرا‌های این روز‌های تئاتر ایران تبدیل کرده است.

چالش‌های اجرای یک تئاتر تعاملی در ایران

اگرچه ایده مشارکتی این نمایش از نقاط قوت آن محسوب می‌شود، اما چالش‌هایی نیز در مسیر اجرا وجود دارد. تئاتر مشارکتی در ایران هنوز به جایگاه تثبیت شده‌ای نرسیده و برخی از مخاطبان که عادت به فضای تعاملی ندارند، گاهی با شوخی‌ها و واکنش‌های نامناسب، فضای جدی و تأثیرگذار نمایش را تحت تأثیر قرار می‌دهند و حس مابقی تماشاگران و بازیگران را هم خراب می‌کنند. چنین رویکردی گاهی باعث می‌شود که زحمات بازیگران برای ایجاد فضایی باورپذیر و تأثیرگذار، به یک باره از بین برود.

در ادامه حتما بخوانید نگاهی به خلقت انسان و تنهایی بشر | نمایش «آرکتایپ» روی صحنه تماشاخانه استاد نوری

بازی بی تکلف آقای نلسون

مهم‌ترین نقطه قوت اجرایی این نمایش بازی ساعد سهیلی در نقش دادستان نلسون است. سهیلی که هیچ وقت به سطح بازیگران تراز اول سینما و تلویزیون ایران نرسیده و بعضا با انتخاب غلط نقش‌هایی در فیلم‌های متوسط و ضعیف در مظان اتهام «آقازاده سینمایی» بودن قرار می‌گیرد، اخیرا با فیلم «خدای جنگ» در جشنواره فجر هم حضور داشت که عملکردش چندان چنگی به دل نزد.

این بازیگر مشهدی اما، در «ترور» بسیار سرحال ظاهر می‌شود و می‌تواند به خوبی از پس تعامل با مخاطب بربیاید. حاصل زیست طولانی او در فضای سینما و تلویزیون و تئاتر، باعث شده که وقتی به میان جمعیت می‌آید و با مخاطبان وارد گفت‌و‌گو می‌شود، بیشتر از چیزی که انتظار داریم، راحت و مسلط به نظر برسد و همین موضوع است که قفل مشارکت تماشاگران را باز می‌کند و خون تازه‌ای به یک نمایش حدود دو ساعته تزریق می‌کند. سهیلی این نقش پردیالوگ، دشوار و پرتحرک که به واسطه مؤلفه‌های تعریف شده برای دادستان چندان هم همدلی برانگیز نیست به قدری جذاب و بادقت اجرا می‌کند که می‌توان به این موضوع فکر کرد که شاید در تئاتر حتی از سینما هم موفق‌تر باشد.

در مجموع، نمایش «ترور» یکی از سرحال‌ترین آثار نمایشی چند ماه اخیر تئاتر ایران است؛ با روایتی قوی، بازی‌های روان، مضامین اخلاقی پیچیده و البته تعامل مستقیم با مخاطب. این اثر، نه تنها تجربه‌ای تازه برای تماشاگران ایرانی است، بلکه نشان می‌دهد که تئاتر ایران ظرفیت بالایی برای بهره گیری از شیوه‌های نوین اجرا دارد.